دیسک کمر
بیماری دیسک کمر یکی از بیماریهای ناتوان کنندهای است که متاسفانه امروزه شیوع بالایی پیدا کرده است و بسیاری افراد از ابتلا به آن رنج میبرند. بیتوجهی به آن و پیشرفت بیماری میتواند عواقب ناخوشایندی به دنبال داشته است.
دیسک کمر (درست یا غلط) یکی از کابوس های مردم در تمام دنیاست و بسیاری از افراد از کمردرد رنج می برند .امروزه سن ابتلا به این بیماری بسیار پایین آمده به گونه ای که دیسک کمر در جوانان نیز شیوع بسیار بالایی پیدا کرده است .از دیگر این بیماری ها متوان به گودی کمر یا قوس کمر اشاره کرد.
چرا دیسک کمر بیرون میزند؟
دیسک بین مهرهای به موازات بالا رفتن سن، مایع خود را ازدست میدهد و خشک میشود. در نتیجه فشردگی دیسک رخ میدهد که به نوبه خود میتواند به تخریب و تلاشی حلقهی خارجی محکم دیسک بیانجامد و به این ترتیب هسته یا داخل حلقه امکان بیرون زدن از جایگاه خود و برجسته شدن را مییابد؛ به این عارضه بیرون زدگی دیسک کمر میگویند
مبتلایان به دیسک کمر معمولا با ایستادن یا راه رفتن دچار درد میشوند و با استراحت، درد شان تخفیف پیدا میکند. امروزه ثابت شده است که بسیاری از بیماران، دارای زمینه ارثی این بیماری در خانواده خود هستند.
البته سبک زندگی امروزه، همه ما را در معرض آسیبهای ستون فقرات قرار میدهد. به بیان دیگر، نشستنهای طولانی و بویژه به شیوه نامناسب، رانندگی طولانی، فقدان فعالیت ورزشی صحیح و محیط کار نامناسب و غیراستاندارد ما را در معرض صدمه به ستون فقرات قرار میدهد.
تشخیص دیسک کمر
پزشک ممکن است کمر شما را جهت بررسی خشکی آن بررسی نماید، به این منظور ممکن است از شما بخواهد دراز بکشید و پاهایتان را در جهات مختلف حرکت دهید تا ببیند آیا این حرکات درد ایجاد مینماید یا نه. همچنین وی آزمایش نورولوژیک انجام میدهد تا میزان واکنش اعصاب، قدرت عضلات، توانایی راه رفتن و میزان حساسیت پاها به لمس، نوک سوزن و ویبره را بررسی نماید.
در اغلب موارد با معاینه بالینی و گرفتن پیشینه بیماری و خانوادگی فرد، تشخیص انجام میشود. اما اگر پزشک بخواهد ببیند که آیا عصب هم درگیر شده است یا نه، ممکن است یک یا چند آزمایش تشخیصی تجویز نماید:
عکسبرداری
- اشعه ایکس. اشعه x به تنهایی در تشخیص دیسک کمر کمک نمیکند اما ممکن است جهت تشخیص سایر علل کمر درد، مانند عفونت، تومور، انحراف ستون فقرات یا شکستگی استخوان کمک نماید.
- سی تی اسکن (CT scan). سی تی اسکن از جهات مختلف از کمر عکس میگیرد و با ترکیب عکس های گرفته شده در جهات مختلف یک تصویر کامل از ستون فقرات و ساختارهای اطراف آن فراهم میکند و به این ترتیب به تشخیص دیسک کمر کمک بیشتری مینماید.
- ام آر آی (MRI). ام آر ای جهت تشخیص محل دیسک کمر و تشخیص اینکه آیا عصب های ستون فقرات نیز درگیر شدهاند کمک مینماید.
- میوگرام. با تزریق یک ماده رنگی به مایعات درون ستون فقرات، یک عکس اشعه ایکس از کمر گرفته میشود، این آزمایش نشان میدهد آیا در اثر بیرون زدگی دیسک کمر، فشاری روی نخاع یا اعصاب ستون فقرات ناحیه کمر وارد آمده یا نه.
درمان دیسک کمر
استراحت مطلق
در مرحله اول درمان ديسك كمر فرد باید استراحت کند البته منظور چند ماه استراحت نیست بلکه ابتدا استراحت مطلق ۳ روزه بعد استراحت نسبی و انجام فعالیت های روزانه به گونه ای که متخصص طب فیزیکی و توانبخشی به بیمار آموزش می دهد.
چه موقع بيمار نياز به جراحي دارد؟
اگر ديسك فقط درد داشته باشد، ابتدا بايد درمان طبي شود. اگردرد كمر و درد سياتيكي دارد ولی نقص عصب بهوجود نياورده، باز هم بايد درمان طبي شود. درمان طبي هم شامل استراحت، داروي ضد التهاب، ضد درد و صبر است. ممكن است فرد يك هفته بخوابد و ببيند ۸۰ درصد دردش از بين رفته، بعد از آن باید احتياط کند كه خم نشود و وسيله سنگين بلند نكند تا درد دوباره تشديد نشود. سپس با ورزشی مثل شنا بتوانند عضلات را تقویت كنند تا ستون فقرات را محكم نگه دارد.
اما زمانی كه دررفتگي ديسك كمر باعث شد كه در اندامهاي تحتاني، گزگز و كرختي، بعد بيحسي ايجاد شد و قدرت عضله كاهش پيدا كرد، سريعاً بايد تحت عمل جراحي قرار گيرد و تكه دیسک را دربیاورند. خوشبختانه سلولهاي ديسكي که باقي ميمانند قدرت بازساخت دارند، در نتيجه اگر ديسك تخليه شود و مقداري سلول باقي بماند، مقداري از ديسك را بازسازي ميكند ولي هيچ وقت، ارتفاع اين ديسك با ارتفاع دیسکهای بالا و پايين، یکی نخواهد بود و كمتر ميشود.
توضیحات و تصاویر تمرینات ورزشی مناسب بعد از جراحی دیسک کمر را در " ورزش های بعد از جراحی دیسک کمر " می توانید مشاهده کنید.